Chưa nhận thức đúng về BHXH một lần
Chế độ BHXH chính là quyền lợi của người lao động. Chính vì thế, dù được nhận định, chủ trương của Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với xu thế phát triển, nhưng ngay từ khi Luật chưa có hiệu lực, QH đã ban hành Nghị quyết Về việc thực hiện Chính sách hưởng BHXH một lần đối với người lao động. Đến nay, người lao động vẫn được lựa chọn phương thức nhận quyền lợi đó của mình. Tuy nhiên, tại Hội nghị trang bị kiến thức về BHXH, BHYT cho phóng viên, biên tập viên chuyên trách các cơ quan báo chí năm 2017, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội, TS. Bùi Sỹ Lợi cho biết, nếu nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần, người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi.
Chia sẻ về nguyên nhân nhiều người nhận thanh toán “một cục”, Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi cho rằng, do đời sống trong các khu công nghiệp còn khó khăn, tiền lương còn thấp nên người lao động muốn lấy BHXH một lần để có tiền trang trải trước mắt, chưa nghĩ đến khi về già. Nhiều lao động từ khu vực nông thôn vào làm việc cho các doanh nghiệp không có ý định gắn bó lâu dài. Họ làm việc một thời gian để tích lũy tiền lương, tiền đóng BHXH để làm vốn về quê làm ăn. Cũng có nhiều người lo sợ sẽ nhiều rủi ro, trượt giá, mất hết quyền lợi nên chỉ muốn cầm tiền trong tay cho chắc ăn. Bên cạnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích chính sách chưa được quan tâm đúng mức, kịp thời nên người lao động chưa hiểu cặn kẽ được ý nghĩa, mục đích của các quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014; đặc biệt là quy định về giải quyết BHXH một lần.
Nếu hiểu rõ được lợi ích của việc bảo lưu thời gian đóng BHXH, nhiều người sẽ không nhận BHXH một lần để có cơ hội nhận lương hưu khi về già. “Quy định Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 sẽ giúp người lao động hưởng nhiều quyền lợi hơn. Quy định này nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu, tích lũy thời gian đã đóng BHXH để có thể hưởng lương hưu theo quy định thay vì nhận BHXH một lần - Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.
Hội thảo quốc tế về “Mở rộng diện bao phủ Bảo hiểm xã hội - Kinh nghiệm quốc tế và giải pháp cho Việt Nam”
Thiệt cho người lao động
Gợi nhắc lại trong thực tế thi hành Quyết định 176/HĐBT ngày 9.10.1989 của Hội đồng Bộ trưởng vào đầu những năm 90, nhiều người lao động sau khi nhận BHXH một lần lại mong muốn hoàn trả quỹ BHXH phần đã nhận để tiếp tục thời gian làm việc và đóng BHXH, nhưng pháp luật không cho phép. Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi cho rằng, đây là bài học rất đau lòng và minh chứng rõ nhất cho các hệ luỵ của người lao động khi hưởng BHXH một lần.
Phân tích những thiệt thòi mà người lao động phải chịu khi hưởng BHXH một lần, Phó Chủ nhiệm cho biết, hiện nay, theo quy định của pháp luật, tổng mức đóng bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng, trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14% có nghĩa là tổng mức đóng vào quỹ BHXH hàng năm bằng 2,64 tháng lương, nhưng nếu hưởng 1 lần thì chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương làm căn cứ đóng BHXH cho 1 năm tham gia BHXH. Như vậy, quỹ BHXH không hề bị ảnh hưởng nhưng người lao động lại chịu thiệt thòi, mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm.
Đưa ra ví dụ một trường hợp ông A đóng bảo hiểm xã hội 20 năm rồi nhận 45 triệu về hưu mở quán phở. Liệu ông A bán phở được bao nhiêu năm? Chưa nói đến việc kinh doanh không thành công, nếu đến 60 tuổi ông A không còn đủ sức khỏe, thì làm gì cho đến 80 tuổi để được hưởng 270.000 đồng của Nhà nước? Như vậy, theo Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi, người lao động có lương hưu sẽ có nguồn thu nhập ổn định hơn, bảo đảm cuộc sống khi về già. Ngoài lương hưu hàng tháng được nhận, người lao động được cấp miễn phí thẻ bảo hiểm y tế, do quỹ hưu trí tử tuất bảo đảm. Như vậy, người lao động không phải lo lắng khi ốm đau, bệnh tật. Khi người lao động bị chết, thân nhân được nhận trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hàng tháng hoặc tuất một lần. Nếu so sánh giữa việc hưởng lương hưu hàng tháng và việc lĩnh trợ cấp 1 lần cho cùng một khoảng thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hàng tháng sẽ cao hơn hơn gấp nhiều lần.
Theo Điều 60 (Luật BHXH năm 2014). BHXH một lần. 1. Người lao động quy định tại Khoản 1 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; b) Ra nước ngoài để định cư; c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; d) Trường hợp người lao động quy định tại Điểm đ và Điểm e Khoản 1 Điều 2 của Luật này khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu. |
Lan Chi
Theo Báo điện tử đại biểu nhân dân
