Xử lý người sử dụng ma túy như thế nào? (Ảnh minh họa)

1. Người sử dụng ma túy có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 không quy định bất cứ tội danh nào đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Vì vậy, nếu người đó chỉ sử dụng trái phép chất ma túy mà không đồng thời có các hành vi như tàng trữ, vận chuyển, mua bán, chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy,... thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, vì việc sử dụng ma túy gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội nên hành vi này vẫn phải chịu sự điều chỉnh của các quy định khác.

2. Xử lý vi phạm hành chính đối với người sử dụng ma túy

Theo quy định tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy bị phạt cảnh cáo hoặc bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

3. Các biện pháp cai nghiện ma túy

Theo quy định tại Điều 28 Luật Phòng, chống ma túy 2021, có 2 biện pháp cai nghiện ma túy, bao gồm:

- Biện pháp cai nghiện ma túy tự nguyện: được thực hiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy;

- Biện pháp cai nghiện ma túy bắt buộc: được thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập.

3.1. Biện pháp cai nghiện ma túy tự nguyện

Có 02 hình thức cai nghiện ma túy tự nguyện là cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng và cai nghiện ma túy tại cơ sở cai nghiện ma túy.

Cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng được quy định tại Điều 30 Luật Phòng, chống ma túy 2021:

- Người nghiện ma túy thực hiện cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng với sự hỗ trợ chuyên môn của tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy, sự phối hợp, trợ giúp của gia đình, cộng đồng và chịu sự quản lý của Ủy ban nhân dân cấp xã.

- Thời hạn cai nghiện: từ đủ 06 tháng đến 12 tháng.

- Người cai nghiện ma túy được hỗ trợ kinh phí khi hoàn thành ít nhất 03 giai đoạn:

+ Tiếp nhận, phân loại;

+ Điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị các rối loạn tâm thần, điều trị các bệnh lý khác;

+ Giáo dục, tư vấn, phục hồi hành vi, nhân cách.

- Trách nhiệm của người cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng:

+ Thực hiện đúng, đầy đủ các quy định về cai nghiện ma túy tự nguyện và tuân thủ hướng dẫn của cơ quan chuyên môn;

+ Nộp chi phí liên quan đến cai nghiện ma túy theo quy định.

Cai nghiện ma túy tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy được quy định tại Điều 31 Luật Phòng, chống ma túy 2021:

- Thời hạn cai nghiện: từ đủ 06 tháng đến 12 tháng.

- Người cai nghiện ma túy được hỗ trợ kinh phí khi hoàn thành ít nhất 03 giai đoạn sau:

+ Tiếp nhận, phân loại;

+ Điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị các rối loạn tâm thần, điều trị các bệnh lý khác;

+ Giáo dục, tư vấn, phục hồi hành vi, nhân cách.

- Trách nhiệm của người cai nghiện ma túy tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy:

+ Thực hiện đúng, đầy đủ các quy định về cai nghiện ma túy tự nguyện và tuân thủ hướng dẫn của cơ quan chuyên môn;

+ Nộp chi phí liên quan đến cai nghiện ma túy theo quy định.

Lưu ý: Trường hợp người cai nghiện ma túy tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập mà có hoàn cảnh khó khăn được xét giảm hoặc miễn chi phí phải nộp.

- Cơ sở cai nghiện ma túy có trách nhiệm cấp giấy xác nhận hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện cho người cai nghiện ma túy.

3.2. Biện pháp cai nghiện ma túy bắt buộc

Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên mà người này:

- Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;

- Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;

- Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện;

- Trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện.

Đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc cũng bao gồm những người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 33 Luật Phòng, chống ma túy 2021, cụ thể:

- Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;

- Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;

- Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.

Lưu ý: vì người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi là người chưa thành niên và việc đưa những đối tượng này vào cơ sở cai nghiện bắt buộc phải do Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định và thời hạn cai nghiện ma túy đối với đối tượng này là từ đủ 06 tháng đến 12 tháng.